Invloed…

Frits Tuijn, dierbare vriend, gewaardeerde vakbroeder en daarbij een bijzonder positief ingesteld mens, heeft recent besloten dit leven te laten voor wat het is. Ondraaglijke pijnen werden hem en zijn naaste omgeving teveel. Een onwaarschijnlijk dapper besluit en een bizar voorbeeld van hoe we invloed kunnen uitoefenen op en in ons leven. Tijdens de laatste keer dat ik hem sprak gaf hij aan:

‘Het glas is bij mij heel vaak halfvol, alleen het glaasje is nu wel erg klein’. 

Bij invloed denk ik bijna meteen aan de cirkel van invloed van Stephen Covey. Hierop kwam ik weer terug toen ik las over positieve psychologie. De grondlegger Martin Seligman kwam tot het inzicht dat in de klassieke psychoanalyse de nadruk wordt gelegd op het negatieve en dat we ons beter gaan voelen door onze sterke punten, talenten en mogelijkheden te ontwikkelen. Wat hieraan bijdraagt zijn – logischerwijs – positieve emoties over

• Verleden: Tevredenheid, voldoening, vervulling, trots, sereniteit
• Heden: Vreugde, extase, kalmte, enthousiasme, uitgelatenheid, genot, flow
• Toekomst: Optimisme, hoop, vertrouwen, geloof

Deze positieve emoties creëren we volgens Seligman door, wat hij noemt, voluntary control in te zetten en constructief om te gaan met

• Ons verleden; Intellectueel loslaten van het idee dat het verleden de toekomst bepaalt. Emotioneel door dankbaarheid te uiten over de goede dingen uit ons verleden en de ‘slechte’ gebeurtenissen oprecht vergeven
• Heden; enerzijds door met aandacht genoegens te beleven door middel bepaalde gewoontes. Bewust genieten door delen, herinneringen opbouwen, jezelf feliciteren, zintuigen scherpen, opgaan in dingen. Anderzijds middels voldoening. Dat wat ervaren wordt wanneer we iets doen dat we van belang vinden.
• Toekomst; Optimisme en hoop vergroten door onze aannames en overtuigingen over de toekomst kritisch te onderzoeken.

Frits heeft tot op het allerlaatst ieder moment benut om gelukkig te zijn. Bij zijn afscheid wilde Frits witte rozen. Met dankbaarheid voor de vriendschap gun ik ons allen momenten te blijven vinden om gelukkig te zijn. Een geweldige zomer en… hou de witte roos in bloei.

Vrijheid…

Vrijheid is weten wie je bent

– Freek de Jonge –

Wanneer je beter zicht hebt op wie je bent, ben je beter in staat om te gaan met verandering. Dat vraagt reflectie. In het boek ‘Stilstaan bij verandering’ interviewden de auteurs elf veranderaars. De resultaten vergeleken ze met hun eigen ervaring als organisatie adviseur. Op basis daarvan stellen zij:

Organisaties en mensen vormen verzamelingen van schijnbare tegenstellingen en tegenstrijdigheden. Succesvolle veranderaars lukt het beter deze paradoxen te hanteren.

Omgaan met onder meer de volgende vijf paradoxen draagt in hun ogen bij aan succesvol veranderen:

• Authenticiteit en rolverwachting
• Kracht en kwetsbaarheid
• Ratio en intuïtie
• Sturen en steun vinden
• Continueren en veranderen

Wellicht een suggestie stil te staan bij de volgende vragen:

• Welke paradox spreekt aan?
• Wat maakt dat deze je aanspreekt?
• Waar kom je die tegen in je eigen omgeving?
• Wat is jou manier om er mee om te gaan?
• Welke opvattingen/overtuigingen/normen spelen mogelijk een rol?

Een paradox die ik zelf veel tegenkom is dat ik er van overtuigd ben dat vrijheid alleen beleefd kan worden bij de gratie van afbakening en vice versa. Afbakening in de zin van verwachtingen gebaseerd op datgene wat essentieel is: onze behoefte.

Bron: Coachingskalender 2012

Welbevinden…

Voornemens, wensen, verwachtingen, uitdagingen. In de laatste dagen van dit jaar kijk (ook?) ik terug en vooruit. Nieuwe mogelijkheden, groei, ontwikkeling, geluk, welzijn. Sinds kort ben ik de positieve psychologie nader aan het verkennen. Tijdens deze verkenning kwam ik op het artikel ‘Welbevinden: van bijzaak naar hoofdzaak?’ in De Psycholoog van november 2013. Ernst Bohlmeijer cs haalt hierin de omschrijving van geestelijke gezondheid aan van de WHO:

 ‘a state of well-being in which the individual realizes his or her own abilities, can cope with the normal stresses of life, can work productively and fruitfully, and is able to make a contribution to his or her community’

Dit gun ik iedereen in 2015 en draag daar graag aan bij. Da’s natuurlijk mooi, maar waar richten we ons dan op? Ik heb 3 tips

1. In het artikel wordt de definitie van de WHO van welbevinden opgedeeld in 3 componenten. Deze componenten geven wellicht aanknopingspunten voor gerichte aandacht

• Emotioneel welbevinden
  • AANwezigheid van positieve gevoelens
  • AFwezigheid van negatieve gevoelens
  • Tevredenheid met het eigen leven
• Psychologisch welbevinden
  • Doelgerichtheid: doelen en plannen hebben
  • Autonomie: zelfbepaling en onafhankelijkheid
  • Zelfacceptatie: positieve attitude ten opzichte van zichzelf
  • Persoonlijke groei: gevoel van voortgaande ontwikkeling
  • Omgevingsbeheersing: gevoel van beheersing en competentie bij het omgaan met de eisen die de omgeving stelt
  • Positieve relaties: warme, vertrouwensvolle relaties met anderen
• Sociaal welbevinden
  • Positieve visie op andere mensen
  • Geloof in maatschappelijke vooruitgang
  • Maatschappelijk
    • Begrip
    • Participatie
    • Thuisvoelen

2. Het volgende gedicht zegt eigenlijk alles. En – nog belangrijker – het werkt! Ton Planken, een van trainers die mij ooit geïnspireerd heeft, gaf al aan: (glim)lachen kost minder energie dan sip kijken.

Smiling is infectious: you catch it like the flue

When someone smiled at me today, I started smiling too

I passed around the corner, and someone saw my grin

When I smiled I realised, I passed it on to him

I thought about that smile, I realised its worth

A single smile, just like mine, could travel around the earth

So, if you see a smile begin, don’t leave it undetected

Let’s start an epidemic quick, and get the world infected

-anoniem-

 3. In lijn met tip 2 deze video die onlangs mijn pad kruiste.

Mindset…

Een slechte instelling is de grootste handicap die er bestaat

Scott Hamilton – saxofonist

Sinds een paar jaar speel ik percussie. Mijn leraar laat me tellen, noten lezen en ritme spelen tegelijk. Ik voel de neuronen in mijn hoofd knarsend en ongewend impulsen geven. Frustraties en overtuigingen uit mijn jeugd komen naar boven. En toch… stap-voor-stap lukt wat ik onder de knie wil krijgen. Onderweg kom ik onderstaande parabel tegen…

Een 11-jarige jongen, die zijn linkerarm is kwijtgeraakt bij een auto ongeluk, is vastbesloten om judoka te worden. Hij begint te trainen bij een oude meester. Na drie maanden alleen een worp geoefend te hebben, vraagt hij aan zijn leraar waarom. Het antwoord is eenvoudig. Hij heeft maar één worp nodig.

Een beetje ontgoocheld maar vol vertrouwen in de wijsheid van de leraar, gaat hij door met trainen. Enkele maanden later neemt de meester zijn leerling mee naar zijn eerste toernooi. Tot zijn eigen grote verbazing wint de jongen het toernooi. In de auto terug vraagt de jongen aan zijn leraar hoe hij dat toernooi heeft kunnen winnen met een arm en met een worp onder de knie? ‘Simpel’, zegt de leraar, ‘twee redenen’:

1. Je hebt de afgelopen maanden de moeilijkste worp in judo geleerd
2. De enige mogelijke afweer tegen deze worp is om jouw linkerarm vast te pakken

Merk ook in trainingen nog weleens hoe lastig het voor deelnemers kan zijn iets aan te nemen zonder direct het voordeel te ervaren. Dit doet me overigens tevens denken aan deze scene uit Karate Kid.

 

 

Verwachting…?

Het einde van zomer komt weer in zicht. Dat brengt in ieder geval een verandering in het weer met zich mee. Andere kleding, lampen weer aan, is de CV-ketel nog in orde, etc. Allemaal herkenbare aspecten die eigenlijk als vanzelfsprekend naar boven komen. Dit zijn van die ‘normale’ gebeurtenissen die laten zien dat we eigenlijk prima kunnen omgaan met veranderingen.

Bijzonder genoeg lukt dit binnen organisaties in mindere mate. Vaak is er nog geen duidelijk beeld van de verandering of is het nut en de noodzaak nog onvoldoende belicht. Erg? Nee hoor. De vraag is: ‘Wat kun je hierin doen?’ Wil en kan je hierin je persoonlijk leiderschap aanwenden? Jazeker!

Een belangrijke dynamiek is die van de 3 V’s:

• Verandering
• Vertrouwen
• Verwachtingen.

Veranderingen creëren in veel gevallen een bepaalde mate van onzekerheid waardoor het (zelf)vertrouwen omlaag gaat. Twijfel over nabije toekomst en onderlinge samenwerking. Waar gaat het heen, hoe zullen zaken zich ontwikkelen?

Wat effect heeft, is samen gericht in gesprek te gaan over de wederzijdse verwachtingen. Met wat jij belangrijk vindt en de visie op de verandering voor ogen, duidelijkheid vragen en geven over wat eenieder verwacht van de ander en wat de ander van jou kan verwachten. Nou is dit niet iets dat iedereen even makkelijk vindt om te doen. Zeker wanneer het interactie met meer dan 2 personen betreft.

Dit kan de aanleiding een korte gerichte workshop te doen. Vaak kan in een ochtend, middag al veel aan duidelijkheid gewonnen worden die de samenwerking en effectiviteit vergroot. Ik kom graag met in gesprek over hoe we dit voor jouw situatie vorm kunnen geven en wat we daarin van elkaar verwachten.

10 jaar vooruit stappen…

Op 11 februari 2004 – de 8ste verjaardag van mijn dochter Tess – schreef ik me in bij de Kamer van Koophandel in Leiden als GradiorVisionFocus. Met dat wat ik heb opgebouwd stap ik nu een volgende decade binnen. Destijds was 2003 een jaar van voorbereiding. In de jaren ervoor en daarna hebben vele mensen geïnspireerd, gesteund en bijgedragen aan wat GradiorVisionFocus nu is en wat nagenoeg onlosmakelijk onderdeel van mijzelf is. Met genoegen wil ik hierbij stilstaan.

Onder die mensen diverse auteurs op het gebied van persoonlijke en organisatie ontwikkeling. Drie stonden voor mij aan het begin en hebben me de ogen verder geopend waardoor ik verder kon kijken dan ik tot op dat moment deed: Ken Blanchard, Stephen Covey en Peter Senge.

Daarbij hebben ook vele mensen in mijn directe omgeving bijgedragen. Bijgedragen aan waar ik nu sta en wie ik ben. Een aantal daarvan hebben in mijn beleving een bepalende rol gespeeld. Ze hebben risico genomen en me voordeel van hun twijfel gegeven. Mede door hen ontstond een route en ontvouwde zich een pad dat ik nog dagelijks bewandel. Om te beginnen Mo, mijn lief, die me nog steeds kritisch naar me zelf laat kijken en een bron van support is. Tom Verhoeven, Henry Kono en Alan Ruddock door wie ik de essentie van aikido ontdekte, contact maken en het voortdurende pad van leren. Niek Sinke die met zijn creativiteit mijn idee naar 2D vertaalde. Recent overleden Theo Verhey van Buddy Netwerk, die me de kans gaf richting vrijwilligerswerk en actieve persoonlijke begeleiding. Bas Wiegmans, toen bij Van Harte & Lingsma, die me op het spoor van Ruth Cohn en Thema Gecentreerde Interactie heeft gezet. Nelleke Veldhuizen, Yftach Sagiv en Herma Kat. Nog immer voorbeelden als trainers en in leiderschap. Tom de Veer van Connect International die het als eerste ‘aandurfde’ een coachtraject aan te gaan. Michel Jacobs van ISBW die me mijn allereerste trainingsopdracht gunde. Robert van den Bergh van Blanchard Nederland, toen werkzaam bij VDS, die me de mogelijkheid gaf te certificeren in en trainen met Situationeel Leiderschap II, DiSC, Raving Fans en HBDI. Marielle van der Linden, Anja Stamsnijder en Carolien Tolenaar van de Boertiengroep. Waarbij Carolien letterlijk zei dat ik van een kleine zelfstandige een grote zelfstandige zou worden. Vincent de Klerk die me bij het unieke project binnen het UWV, De Buitenwereld, betrok waar ik me verder kon bekwamen in procesbegeleiding.

Dank aan allen die tot nu toe hebben bijgedragen aan mijn ontwikkeling. Ieder op verschillende momenten en in eigen wijze. En, niet in de laatste plaats de mensen die hun eigen leerervaringen wilde delen via media als LinkedIn. Voor mij steeds een erkenning en voor anderen wellicht een aanleiding voor ontmoeting.  Delen – langs welke weg dan ook – een krachtig fundament voor groei en ontwikkeling.

Natuurlijk kijk ik ook vooruit. Ontwikkelingen vanuit 70-20-10 als bijvoorbeeld augmented reality en MOOC bieden een onwaarschijnlijke verbreding van leermogelijkheden. Dit betekent in mijn ogen voor alle vakbroeders en zusters dat juist de 10 uit 70-20-10 optimaal benut dient te worden om het totale leerrendement zo groot mogelijk te maken. Het hoe en wat daarin heeft mijn focus. Het lijkt me geweldig dit samen met anderen te ontdekken. De kern voor mij blijft dynamiek uit interactie waarin het steeds weer de uitdaging blijft om persoonlijke grenzen te verleggen.

Wie zichzelf overwint is machtig…

2014: Verschil…?

Sinds 2003 doe ik met veel voldoening vrijwilligerswerk voor Buddy Netwerk Den Haag. Afgelopen jaar weer meerdere groepen vrijwilligers getraind. Prachtig om ook daar te werken met mensen die een verschil willen maken voor hun omgeving.

Ieder jaar een kaart met de feestdagen. Dit jaar met een sprekend gedicht van auteurs Feijer en Van IJzendoorn dat ik graag wil delen. Ook in 2014 ontmoeten we dagelijks ongetwijfeld weer vele mensen. Die ontmoetingen zijn bijzonder. Hoe bijzonder bepaalt eenieder voor zich

Ontmoeten is
kijken en zien
luisteren en horen,
verbazen en verwonderen
Echt zien en echt horen,
horen wat de ander zegt
in plaats van wat je zou willen horen
Ontmoeten is een avontuur,
open staan voor de ander,
open staan voor je omgeving
Ontmoeten is jezelf tegenkomen
in de ogen van een ander,
die een spiegel zijn voor jezelf
Ontmoeten is de ander
het beste van jezelf laten zien
en het beste in de ander willen ontdekken
Ontmoeten is de ruimte krijgen
en de ander ruimte geven
zodat je allebei de wereld kunt ontdekken
Ontmoeten is jezelf kunnen zijn,
samen groeien
elke ontmoeting een nieuw begin…

Iedereen wens ik waardevolle ontmoetingen in het nieuwe jaar.

Veerkracht…

Nog even en deze mooie zomer is voorbij… herfst in aantocht. Dagen worden korter. Minder licht. Iedereen weet dit. En ieder jaar zijn we redelijkerwijze in staat ons aan te passen. Voor de een is dat makkelijker dan voor de ander. Najaarsblues draagt dan bij aan een ander perspectief. En iedere zonnige dag in herfst en winter is dan waarschijnlijk een welkom bad van warmte en licht. Omdat we de seizoenen kennen, weten we ook dat er weer een lente komt.

Voor organisaties is dat anders. De toekomst is veelal onduidelijk en dat maakt onzeker. in het Tijdschrift voor Ontwikkelen in Organiaties (TvOO) #2 van dit jaar merkt Han Nichting  terecht op dat het de kunst daarbij is dusdanig adequaat te organiseren om voor klanten, afnemers en medewerkers aantrekkelijk te blijven. Dit vraagt om continue alertheid waarbij veerkracht het sleutelwoord is; een tweedimensionaal begrip:

• Wendbare organisatie; gericht op de buitenwereld en operatie verbinden met de ambities
• Weerbare medewerkers; benutten en inzetten van denken en handelen door kaders te laten toetsen op wenselijkheid en wendbaarheid

Verder schrijft hij

Veranderingscompetent zijn is een strategische kwaliteit die organisaties zich eigen moeten maken. Het ontwikkelen van medewerkers, de weerbaarheid hierin, is hierin een evidente succesfactor. Alle verandering krijgt immers vorm via de inzet van mensen.

Nadat ik dit las, stelde ik mezelf de vraag ‘waar herken ik de weerbaarheid en veerkracht dan aan?’ Want, wanneer dat duidelijk is, valt er iets aan te doen. In een volgend artikel kreeg ik een antwoord met hierin de definitie voor veerkracht in psychische zin:

Het vermogen van mensen om zich te herstellen na een gebeurtenis of periode die grote spanning met zich meebrengt

Professor Seydel, hoogleraar communicatiewetenschap en psychologie sprak zich in zijn afscheidsrede (2012) uit over veerkracht. Hij stelt vast dat mensen met veerkracht de volgende eigenschappen bezitten:

1. Accepteren van feiten, situaties en gebeurtenissen die zij niet kunnen veranderen, ze aanvaarden hoe mensen zijn
2. Oplossingsgericht; beschikken over het vermogen om te improviseren en kijken niet achterom
3. Ze trekken lessen uit ervaringen en zoeken naar nieuwe effectieve acties
4. Veerkrachtige individuen communiceren effectief, stellen vragen, leggen gemakkelijk contacten met anderen die hen kunnen helpen nieuwe energie te krijgen en te zoeken naar oplossingen.
5. Persoonlijke effectiviteit; ze geloven in hun vermogen bepaald gedrag met succes uit te voeren.
6. Veerkrachtige individuen accepteren zichzelf en anderen zoals ze zijn, ze vinden vrede met zichzelf en met hun emoties.
   Ze vinden dat je recht hebt om mens te zijn.
7. Op zoek naar een dieper begrip van de wereld om hen heen, hebben een helder levensdoel en zijn gemotiveerd hun krachten in te zetten voor een betere samenleving.

Terugkijkend op momenten waarin ik een beroep moest doen op mijn veerkracht, herken ik me in deze opsomming. Voor mij in ieder geval praktisch bij reflectie. Hoe veerkrachtig ben jij?

Inspirerend…

Goede intenties…

Bedacht me dat ik een nieuwe blog wilde schrijven. Waarover? Er is al zoveel, en wat wil ik toevoegen? Een gedachte, overweging voor het nieuwe jaar. Inspiratie komt. Geduld is een schone zaak. Nou ja, schoon…

Wellicht heb jij dat ook. Op de WC zo’n scheurkalender en/of boekje met overpeinzingen. Op 1 januari het eerste blaadje van een nieuwe kalender gescheurd. Een hele verandering na jaren van inspirerende Coachkalenders, dit jaar de Over win & groei. Die staat nu op de WC boven. Beneden ligt Inspiratie van dag tot dag van Stephen Covey.

‘Het einde is het begin…’ vertel ik graag aan het einde van een traject. Dus de daad bij mijn eigen woord gevoegd en begin voorin te bladeren en lezen. Stuit ik vrijwel direct op een aangehaalde tekst van Shakespeare uit Julius Ceasar…

There is a tide in the affairs of men,

Which taken at the flood, leads on to furtune;

Omitted, all on the voyage of their life

Is bound in shallows and in miseries.

Onsuc a full sea are we now afloat,

And we must take the current when is serves,

Or lose our ventures.

Vanuit deze metafoor gaat ook 2013 ongetwijfeld ‘getijden’ en ‘stromingen’ tonen. Ik wens iedereen sensitiviteit en flexibiliteit zich hierop te laten meevoeren en daarin geluk te ervaren.

Effectiviteit en rendement met trainen…

In hun onderzoek getiteld Training and Transfer hebben Mary Broad en John Newstrom aangetoond dat de rol van de leidinggevende van vitaal belang is wanneer training effectief dient te zijn en te resulteren in daadwerkelijke gedragsverandering en resultaatsverbetering in de werkomgeving. Vanuit dit onderzoek is een matrix ontwikkeld die aangeeft dat de actie van de leidinggevende de meest belangrijke factor is bij het beïnvloeden van de uitkomsten van een training. Ze keken naar de invloed van drie beïnvloeders in het trainingsproces

• Deelnemer
• Trainer
• Leidinggevende van de deelnemer

Vervolgens onderzochten ze de impact van deze beinvloeders op drie sleutelmomenten in het proces

• Vòòr de training
• Tijdens de training
• Nà de training

De tabel laat zien dat de top 3 beïnvloeders om trainingen te borgen zijn

1. De leidinggevende voor de training
2. De trainer voor de training
3. De leidinggevende na de training

Deze uitkomsten lijken op het eerste gezicht tegendraads. Want, waarom – vraag ik me in ieder geval af – staat de deelnemer niet in dit rijtje? Het antwoord is dat – los van de betrokkenheid van de deelnemer – zonder de volle betrokkenheid van de leidinggevende zowel vòòr als na afloop van de training en zonder contact tussen trainer en leidinggevende over afstemming van de doelen, opzet en inhoud op de behoefte en verwachtingen van de leidinggevende, de training niet effectief zal zijn.

Nu ben ik sinds 2003 wekelijks in de weer met een of meerdere mensen en hun ontwikkeling. Nagenoeg zonder uitzondering wordt nog steeds aangegeven dat het ontbreekt aan precies dìe betrokkenheid van leidinggevenden. Natuurlijk de goede niet te na gesproken. Frappant is verder dat het betreffende onderzoek dateert uit 1992. Wat zegt dat over het leren over leren als het inderdaad zo is dat in 20 (!) jaar we misschien niet zo heel verder zijn…

Ik hoop van harte dat ik het mis heb. In ieder geval… wat wordt de volgende stap?